giao dịch bằng robot được cho là đang tác động đến hệ thống thương lượng lúc thực hiện tự động quá phổ biến lệnh tậu bán, kể cả lúc Sở đàm phán Chứng khoán TPHCM (HOSE) thực hiện nâng lô tối thiểu lên 100 chứng khoán, tình hình vẫn chưa được cải thiện.

Thị trường phái sinh thiếu hiệu quả

Nghiệp vụ arbitrage được coi là một chiến lược phi rủi ro, nếu như bối cảnh thị phần cho phép mà không làm lệch lạc những thông số giả thiết Ban đầu. Nguyên tắc của chiến lược này là khai thác lỗi định giá giữa giá giao kèo mai sau so với giá lý thuyết.

Trong tình trạng giá hiệp đồng mai sau chỉ số VN30 Index cao hơn so với giá lý thuyết một mức nhất thiết, nhà đầu cơ (NĐT) sẽ tiến hành Short (bán khống) hợp đồng tương lai, đồng thời tậu rổ cổ phiếu tạo nên chỉ số VN30 Index và ngược lại.

lúc đàm phán được tiến hành tuyệt vời (các tham số giả thiết ko bị sai lệch), thì lợi nhuận của đàm phán được nhất định, bất kể là diễn biến của chỉ số VN30 Index hay giá giao kèo ngày mai sau đó đi theo hướng nào. NĐT chỉ việc nắm giữ tới thời điểm đáo hạn để thu lợi nhuận hoặc chốt lời ngay lúc chênh lệch giảm xuống mức hợp lý.

thực tiễn diễn biến giá giao kèo ngày mai chỉ số VN30 Index trên thị trường mới đây đều vượt quá xa mức định giá lý thuyết, do NĐT đặt kỳ vọng quá cao vào xu hướng tăng của thị phần cổ phiếu.

Đối với các giao dịch đầu cơ phái sinh thuần túy, kỳ vọng đấy không sai, nhưng chênh lệch lớn này tạo điều kiện cho các giao dịch arbitrage. NĐT thực hiện đàm phán này thậm chí có thể sử dụng vốn vay vì chênh lệch đủ lớn để bù đắp cho cả lãi suất đi vay.

Lấy tỉ dụ với giao kèo kỳ hạn tháng 1-2021, mức chênh lệch cơ sở (basis) cao nhất được ghi nhận là 29,7 điểm ngày 11-1-2021. Chỉ số VN30 Index tại ngày này là 1.163,4 điểm, khi mà giá VN30F1M là 1.193,1 điểm. Mức định giá lý thuyết của hiệp đồng tại ngày này chỉ là 1.163,81 điểm.

như vậy mức chênh lệch giữa giá lý thuyết và giá thực tại của giao kèo đến hơn 29 điểm. Giá giao kèo ngày mai cao tương tự là do thị phần cơ sở vật chất đang trong xu hướng tăng cường và NĐT đầu cơ thuần túy những hợp đồng này tin rằng chỉ số VN30 Index sẽ đủ sức đạt đến ngưỡng điểm ấy chỉ mất khoảng còn lại của kỳ hạn.

⇒ Tìm hiểu mt5 là gì

kỳ vọng đó hoàn toàn có cơ sở vì thị trường đang cải thiện rất hot. Tuy vậy NĐT thực hiện thương lượng arbitrage ko cần phải để ý kỳ vọng ấy có hợp lý hay ko, mà chỉ cần biết rằng mức chênh lệch 29 điểm là đủ to để thực hiện đàm phán.

khi đó họ sẽ Short giao kèo VN30F1M và tậu rổ 30 cổ phiếu của chỉ số VN30 Index. Đây chính là khi những thương lượng arbitrage có khả năng gây nghẽn hệ thống vì thực hiện nhất loạt không ít lệnh sắm cùng một thời điểm.

Không những thế, để hạn chế sai lệnh thông số giá tính toán Việc đầu tiên, các lệnh tậu thường được chia nhỏ ra (lệnh mua khối lượng lớn có thể khiến giá cổ phiếu cải thiện cao hơn dự tính).

Khả năng xử lý lệnh của hệ thống đàm phán tại HOSE có dừng nên các thương lượng arbitrage cùng với những lệnh tìm bán thường ngày gây nên trường hợp nghẽn lệnh.

Thậm chí, có tổ chức chứng khoán (CTCK) còn cung ứng nhà sản xuất sắm bán cổ phiếu theo lô của chỉ số để giúp NĐT có thể tiến hành nghiệp vụ arbitrage dễ hơn. Mặc dầu chỉ số VN30 Index gồm những 30 cổ phiếu thành phần, nhưng chỉ 16 cổ phiếu hàng đầu đã chiếm 84,41 tỷ trọng chỉ số (tại ngày 20-1-2021). Do đó NĐT không nhất thiết phải tìm bán đủ 30 cổ phiếu mà chỉ cần tậu bán những mã xung yếu.

Do NĐT mới tham dự thị trường phái sinh ngày một đa dạng và kỳ vọng quá lớn, nên chênh lệch giữa giá đàm phán hiệp đồng mai sau với mức định giá hợp lý đều đặn chênh lệch rất lớn, thúc đẩy các đàm phán arbitrage. Mức chênh lệch kỷ lục năm 2020 là +48 điểm ngày 21-5-2020 và -39 điểm ngày 1-4-2020. Chênh lệch dương bộc lộ kỳ vọng thị phần cơ sở vật chất cải thiện điểm và trái lại.

⇒ Xem thêm nfa là gì

tiến thoái lưỡng nan

khi hệ thống mới bị nghẽn, đại diện HOSE cũng đã từng nhắc đến tác động của những đàm phán bằng thuật toán kể trên đối với năng lực hệ thống. Biện pháp kỹ thuật là nâng lô tối thiểu trong khoảng 10 chứng khoán lên 100 chứng khoán có thể giảm khoảng 18% số lượng lệnh.

tuy thế thực tiễn bắt đầu từ đầu năm 2021 (thời điểm khởi đầu áp dụng lô 100) đến nay, số lượng lệnh vào hệ thống không hề giảm đi. Các tuần cuối năm 2020, hệ thống của HOSE bị nghẽn khi số lượng lệnh đặt khoảng 600.000 lệnh (các phiên bị nghẽn ngay từ sáng thì số lượng lệnh trong khoảng 607.000-621.000 lệnh).

tuy nhiên sau lúc nâng lô lên 100, số lượng lệnh trong 3 tuần đầu năm 2021 vẫn đạt làng nhàng 604.000 lệnh mỗi ngày.

Điều này cho thấy câu chuyện lệnh tối thiểu 10 hay 100 không xử lý được vấn đề. Theo ông trần Văn Dũng, chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, khi hệ thống của HOSE bị quá vận tải, cơ quan quản lý cũng đã họp với các CTCK và đưa ra những biện pháp tạm thời như tối ưu hóa lượng lệnh vào hệ thống và các đơn vị cam kết ko dùng robot hoặc không sản xuất nhà sản xuất dùng robot.

tuy vậy nghiệp vụ arbitrage đang là thế mạnh của một vài CTCK khi có lượng to NĐT mới tham dự thị môn phái sinh và đẩy giá tăng cường vượt xa mức hợp lý. Biện pháp hành chính đối với chiến lược đầu tư này là không liên quan.

Hệ thống thương lượng mới đang được đẩy nhanh tiến độ nhưng không thể bảo đảm vững chắc sẽ đưa vào vận hành sớm trong năm nay, vì phải trải qua quá trình chạy thử để khớp nối với các CTCK.

Như vậy nên có khả năng những NĐT vẫn phải đối diện với rủi ro tắc hệ thống. Phiên thương lượng đột biến giảm mạnh ngày 19-1 vừa qua đã gióng hồi chuông cảnh báo về rủi ro hệ thống. Ấy là khi NĐT giao dịch với số lượng lệnh kỷ lục lịch sử là 629.295 lệnh (mua và bán) đến mức hệ thống hoàn toàn đóng băng và chẳng thể bán thêm được.

Trong chiều cải thiện, hệ thống đàm phán chậm không phải là vấn đề to, nhưng giả dụ thị phần sụt giảm, NĐT ko bán được sẽ dẫn tới thua lỗ. Câu chuyện lợi ích khi này trở nên hiểm nguy hơn phổ thông.

⇒ Khám phá ngay sàn giao dịch forex